Özel yetenekli çocuklar sahip oldukları potansiyel ile okula başlamadan okuma ve yazma öğrenir, yüze kadar sayabilir ve zihinden toplama çıkarma işlemi yapabilir (Jost, 2006). Özel yetenekli öğrenciler sahip oldukları üst düzey potansiyelleri ile problemlere farklı bakış açıları ile bakarak pratik çözüm yolları geliştirebilir, eleştirel düşünerek, ilgi alanlarına giren konularda istekle uzun süre çalışma gayreti gösterebilirler (Jackson,& Klein, 1997).
Özel yetenekli çocukların bütünsel olarak gelişimlerini sürdürebilmeleri için küçük yaşlardan başlayarak kendi düzeylerine uygun öğrenme deneyimlerinin onlara sunulması gerekmektedir. Özel yetenekli öğrenciler; çok daha geniş bir bilgi tabanına sahiptirler ve sahip oldukları bilgiyi kendi yararlarına kullanmada daha başarılıdırlar, daha karmaşık ve daha zorlayıcı çevreleri tercih ederler, problemleri daha etkin şekilde tanılandırırlar, problem çözmede daha hızlıdırlar fakat çözümü planlama sürecinde daha fazla zaman harcarlar ve (Maker & Schiever, 2004). Özel yetenekli çocuklar akranlarından daha üst düzeyde bir kelime dağarcığına sahiptirler. Bu potansiyele sahip çocuklar, okula başlamadan okuma ve yazma öğrenir, yüze kadar sayabilir ve zihinden toplama çıkarma işlemi yapabilir (Jost, 2006). Steiner & Carr (2003)’e göre özel yetenekli öğrenciler ortalama yeteneğe sahip akranlarına oranla birçok açıdan daha farklıdırlar. Özel yetenekli öğrenciler; çok daha geniş bir bilgi tabanına sahiptirler ve sahip oldukları bilgiyi kendi yararlarına kullanmada daha başarılıdırlar, daha karmaşık ve daha zorlayıcı çevreleri tercih ederler, problem çözmede daha hızlıdırlar fakat çözümü planlama sürecinde daha fazla zaman harcarlar. Özel yetenekli çocukların bir ya da birden çok alanda daha hızlı gelişim gösterdikleri ve bu çocukların bazı ortak özellikler taşıdıkları ileri sürülmektedir (Smutny, 1998).
Özel yetenekli öğrenci; zihinsel olarak erken gelişim gösterme, hızlı şekilde öğrenme ve kavrama yeteneğine sahip olma, akranlarından ileri olma, karmaşık problemleri çözebilme, yaratıcı düşünme becerilerine sahip olma, farklı düşünme yollarını kullanma, yüksek düzeyde bilişsel becerileri gerçekleştirme gibi özelliklere sahiptir. Özel yetenekli öğrenciler, 21. yüzyıl becerilerine sahip olarak üst düzey üretkenlik gösterebilecek olan en önemli adaylardır. Bu yüzden özel yeteneklilerin eğitiminde, farklılaştırılmış ve zenginleştirilmiş bir öğrenme ortamı sunarak, onları bu becerilerle donatmak önemli bir amaçtır.
Özel yetenekli öğrencilerin eğitimi için farklı bir öğretim programı ve süreç hayata geçirilmelidir. Bunda saygı, öğretimin zenginleştirilmesi önemli bir stratejidir ve proje çalışması da önemli bir parçadır (Tortop,2015). Bunun önemini ifade etmek, proje beklentilerini paylaşmak, çevre desteği, iş birliği ile eğitim ortamındaki proje bileşenlerinin öğrencilere sürekli bir destek sağlaması, olumlu geribildirim ile öğrencilerin ilgi ve beklentilerinin artırılması başarıyı olumlu yönde etkileyecektir (Calvert, 2010; Tortop & Özek 2013; Tortop; 2013). Sak (2012) ise proje çalışmalarının öğrenci faaliyeti şeklinde olmasından dolayı özel yetenekli öğrenciler tarafından çok sevildiğini ve bu öğrencilerin böyle öğretim faaliyetlerine ihtiyaç duyduklarını belirtmektedir.
Özel yetenekli öğrenciler sahip oldukları üst düzey potansiyelleri ile problemlere farklı bakış açıları ile bakarak pratik çözüm yolları geliştirebilir, eleştirel düşünerek, ilgi alanlarına giren konularda istekle uzun süre çalışma gayreti gösterebilirler (Abu, 2018; Erdoğan, 2018; Johnsen, 2004; Langbeheim, 2015).
Ülkemizde de özel yetenekli öğrencilerin eğitimlerinde faaliyet gösteren bir kurum olarak Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM) vardır. BİLSEM’ lerde öğrenciler günlük yaşamlarında karşılaştıkları problemlere çözüm arama, ürün oluşturma gibi birçok farklı öğrenme çıktılarını ortaya koyabildikleri esnek öğrenme ortamına sahiptir. BİLSEM’ ler örgün eğitim kurumlarından farklı olarak öğrencilerin yaparak yaşayarak bağımsız çalışma becerilerini geliştiren, gerçek yaşam problemlerini irdeleyip sistematik olarak uzun süreli çalışmaları ortaya koyabildikleri kurumlardır (Gültekin, 2009; Liu, Lou, Shih, Meng, & Lee, 2010). BİLSEM’ ler proje tabanlı öğrenme yaklaşımı ile öğrencilere bilimsel araştırma yapabilme becerisi de kazandırır. Proje tabanlı öğrenme sürecinde özel yetenekli öğrencilerin sistematik olarak veri toplamaları, araştırma yapmaları, proje raporu yazmaları gibi birçok noktada etkin olurlar (Ocak & Ulusoy, 2010; Mills, 2003).
BİLSEM’ de eğitim-öğretim işlerinin yürütülmesinde öğrencilerin tarihî mekân, müze, sanayi tesisi, üniversite, festival, fuar ve yakın çevre ziyaretleri düzenlemeleri; konferans, dinleti, konser, sergi, imza günü etkinliklerine katılım göstermeleri ve kurum içi ve dışı bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal faaliyetleri gerçekleştirmeleri eğitim ve öğretim etkinlikleri kapsamında değerlendirilir (MEB, 2019). Bununla birlikte BİLSEM’ lerde uygulanacak eğitim programların temel ilkeleri kapsamında eğitim programlarının uygulanmasında üniversite, kurum ve kuruluşlarla bilimsel, sanatsal, kültürel vb. hususlarda iş birliği yapılması da vurgulanmaktadır.
BİLSEM’lerin amaçlarından bazıları; ülkesinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren, hür ve bilimsel düşünce gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, lider, yapıcı, yaratıcı ve ülke gelişmesine katkıda bulunan bireyler yetiştirmektir. Ayrıca, bilimsel düşünce ve davranışlarla estetik değerleri birleştiren bireyler yetiştirilmek istenmektedir. Tüm bu amaçlar bireylerin erken yaşta bilimsel çalışma disiplini sağlamaları ve rol model alacakları örnek kişiliklerin yaşantılarını ve çalışmalarını bilmekle gerçekleşmektedir.
