Yaratıcı drama yöntemi eğitim-öğretim sürecinde öğretmenler tarafından en çok kullanıldığı iddia edilen yöntemlerin başında gelmektedir. Yöntemi derslerde uyguladığını belirten öğretmenlerden yöntemin kullanımı ile ilgili ayrıntı istendiğinde öğretmenlerin genellikle sınıfta yaptıkları doğaçlama veya metin canlandırma faaliyetlerini yaratıcı drama olarak adlandırdıkları anlaşılmaktadır. Derslerin işlenişinde plansız bir şekilde yapılan kısa süreli canlandırma faaliyetlerini yaratıcı drama yönteminin uygulanması olarak kabul etmek bu yöntemin öğretmenler tarafından aslında tam olarak bilinmediğini göstermektedir. Yaratıcı drama yöntemi ile yapılandırılmış bir ders işlenişinin nasıl gerçekleştirildiğinin bilinmesi hiç kuşkusuz derslerden alınan verimi arttıracaktır. Bu anlamda yaratıcı drama yönteminin kullanılmasına dönük eksik ve yanlış bilinenlerin aydınlatılması önemlidir. 

Yaratıcı drama yöntemi bir dersin işlenişi sırasında o anda akla geldiği için uygulanan bir yöntem değildir. Yaratıcı drama yöntemi belli bir plan dâhilinde ve belli aşamalarda gerçekleşir. Bu aşamaların ders öncesinde yapılandırılması ve işlenişin bu aşamalara göre yürütülmesi gerekmektedir. Ömer Adıgüzel, “Eğitimde Yaratıcı Drama” adlı kitabında bu aşamaları; ısınma/hazırlık, canlandırma ve değerlendirme-tartışma olarak belirtmiştir. Bu üç aşamada yer alan etkinlikler öğretmen/lider tarafından belirlenen amaçlara göre planlanır ve her etkinlik bir önceki etkinliğin üzerine kurulur ve birbirini destekler. 

Yaratıcı drama sadece canlandırmadan/doğaçlamadan ibaret bir yöntem değildir. Bu durum daha çok yaratıcı dramanın bir teknik olarak görülmesiyle ilgili bir eksikliktir. Yaratıcı drama içerisinde kendine özgü birçok tekniğin kullanıldığı bir öğretim yöntemidir. Doğaçlama ve rol oynama yaratıcı drama sürecinde yoğun olarak kullanılan teknikler olsa da süreci destekleyen başka birçok teknik yer almaktadır. Örneğin rol koridoru, geriye dönüş, dedikodu halkası, rol değiştirme, eş zamanlı doğaçlama, donuk imge, toplantı düzenleme ve yarım kalmış materyal gibi teknikler bunlardan bazılarıdır.

Yaratıcı drama bireysel bir etkinlik değildir. Yaratıcı drama uygulamaları bir grupla gerçekleştirilir. Yani bir grup etkinliğidir. Süreçte grup üyelerinin aktif katılımı söz konusudur.

Yaratıcı drama çalışmaları sonuç değil, süreç odaklıdır. Yaratıcı drama sürecinde katılımcılar aynı zamanda izleyici olan kişilerdir. Yani yapılan çalışmaların seyircilere sergilenme amacı yoktur. Süreçte katılımcılar arasındaki etkileşim ve iletişim oldukça önemlidir. Öğrenme süreç içerisinde gerçekleşir.

Yaratıcı drama tek bir dersle ilişkili bir yöntem değildir. Yaratıcı drama yöntemi aşamalarına ve bileşenlerine dikkat edilerek her dersin işlenişinde kullanılabilir. 

Yaratıcı drama tiyatro yapmak değildir. Yaratıcı drama çalışmalarında tiyatro tekniklerinden yararlanıldığı için tiyatro ile karıştırılmaktadır. Fakat tiyatrodan birçok yönüyle ayrılmaktadır. Tiyatroda önceden hazırlanan bir metnin varlığı söz konusudur. Oyuncular kendilerine verilen rolleri büyük oranda metne sadık kalarak canlandırırlar. Yaratıcı dramada ise bir metne bağımlı olma zorunluluğu yoktur. Katılımcılar duygu ve düşüncelerini canlandırma sürecine yansıtırlar. Ayrıca katılımcıların oyunculuk becerisine sahip olması beklenmez.

Yaratıcı drama oyun değildir. Oyunlar uygulama sürecinden özellikle ısınma/hazırlık aşamasında katılımcılar arasında etkileşimi sağlama adına kullanılır fakat süreç sadece bu oyunlar üzerinden gerçekleştirilemez. 

Yöntemin bu denli yanlış kullanımının sebebi ise yaratıcı drama alanında kendini geliştirmek isteyenlerin izledikleri yoldur. Kimileri sadece alan okuması, kaynak taraması vb. şekilde yaratıcı drama öğrenmeye çalışırken kimileri de yaratıcı drama kursları ile veya hizmet içi eğitimlerle bu beceriyi kazanmaya çalışmaktadır. Oysa asıl yapılması gereken önce teorik altyapıyı oluşturmak daha sonra da uygulama örnekleri ile bunu pekiştirmektir.

Yukarıda anlatılanlara örnek oluşturması açısından aşağıdaki bölümde ilkokul 3.sınıf fen bilimleri dersinde yaratıcı drama yöntemiyle yapılandırılmış bir ders planı örneği yer almaktadır.

Yaratıcı Drama Yöntemi Kullanılarak Hazırlanmış Örnek Bir Ders Planı

Oturum Adı: Kim Daha Önemli?
Süre: 40’+40’+40’

Kazanımlar

F.3.7.1.1. Elektrikli araç-gereçlere yakın çevresinden örnekler vererek elektriğin günlük yaşamdaki önemini açıklar.
Yöntem/ Teknikler
Drama (doğaçlama, rol oynama, donuk imge, mekânı tanımlama, sözsüz oyun, rol içinde yazma, toplantı düzenleme.)

Araç/Gereçler: 
Elektronik eşya resim kartları, grup isimlikleri, kâğıt

Isınma/Hazırlık:
1.Etkinlik: Müzik açılır. Lider katılımcılardan müzikle birlikte dans ederek oyun alanına gelmelerini ister. Daha sonra ‘Sayıca Toplan Oyunu” ile ısınma çalışmalarına devam edilir. Bu oyunda müzik sırasında lider bir sayı söyler. Katılımcılar belirtilen sayı kadar katılımcı ile bir grup oluştururlar. Oyun dışarda herhangi bir oyuncu kalmayıncaya kadar devam eder. Lider katılımcıların belirlenen oyun alanı içinde müzikle birlikte dans etmelerini ve sayıyı duyunca grup oluşturmalarını ister. Sınıf mevcuduna göre sekiz veya dokuz grup oluşturulur. Bu ısınma etkinliği ile grup içi etkileşim sağlanmış olur.

Canlandırma

2.Etkinlik: Isınma etkinliğinde oluşturulan grupların el ele tutuşarak belirlenen alanda dans etmeleri istenir. Müzik süresince dans ederler. Daha sonra lider tarafından kapalı olarak yere resim kartları bırakılır. Müziğin kesilmesiyle beraber her gruptan yerdeki kartlardan birini almaları istenir. Yere konulan kartlar elektrikle çalışan araç-gereç resimlerdir. Lider gruptaki kişilere “Kendinizi elektronik eşya satan bir mağazada hayal edin.” der. Daha sonra her gruptan ellerindeki resimde gördükleri elektronik eşyayı beden dili ile ifade etmelerini ister. Grup üyeleri bir araya gelerek vücutlarını istedikleri şekilde kullanarak resimdeki elektronik eşyayı donuk imge tekniği ile canlandırır.
 
3.Etkinlik: Lider donuk imge tekniği ile canlandırılan eşyalardan birini seçer ve diğerlerinin çözünmesini ister. Çözünen gruplardan donuk imge tekniği ile canlandırılan eşyayı tahmin etmelerini bekler. Çözünen gruplar canlandırılan eşyanın ne olduğunu bulmaya çalışır. Eğer bulamazlarsa lider “Şimdi bu eşyanın fişini takacağım. Fişi takılınca sesini çıkarmaya başlayacak. Sesini duyunca ne olduğunu anlayabilirsiniz.” der. Lider canlandırma yapan grubun fişini takar. Fişin takılmasıyla beraber o eşyanın sesini çıkarmaya başlarlar. Yeniden tahminler alınır. Eğer yine doğru tahminler gelmezse her yanlış tahminden sonra o eşyayı canlandıran bir parçadan elektronik eşya ile ilgili bir bilgi vermesi istenir. Örneğin elektrikli süpürgeyi canlandıran grup beklenilen tahminler gelmediğinde ipucu olarak “Temizlikte kullanılırım.” şeklinde bir açıklama yapar. Bu şekilde tüm grupların hangi elektronik eşya olduğu bulunur. Hazırlanan isim kartları eşyalara yapıştırılır. 

4.Etkinlik: Lider, daha sonra bir elektronik eşyayı temsil eden gruplardan temsil ettikleri eşyanın özelliklerini tanıtan bir yazı yazmaları ister. En iyi tanıtıcı yazıyı yazan eşyanın mağazanın vitrininde sergileneceğini söyler. Yazı yazarken hayal güçlerini kullanarak mağazaya gelen kişileri etkileme adına farklı özellikler eklemeleri istenir. Rol içinde yazma tekniği ile her grubun kendilerini tanıtıcı bir yazı yazmaları sağlanır. Yazılar bittikten sonra her yazı eşyayı temsil eden bir grup üyesine yapıştırılır. Lider daha sonra elektrik olarak role girer. Eşyaların fişlerini takar. Fişleri takılan eşyalar arasında tartışma başlatıcı soruyu sorar. “Hanginiz daha önemlisiniz?” sorusu ile eşyaları temsil eden katılımcılar rol oynama tekniği ile canlandırmaya başlarlar. Her eşya kendisinin mağazanın en önemli eşyası olduğunu söyler. Görevlerini anlatır. Nerelerde kullanıldığından bahseder. Fiyatı hakkında bilgi verir. Süreç içerisinde doğaçlama önemli bir yer tutar. Lider belli bir süre izler. Canlandırmaları takip eder. Lider belli bir süre sonra doğaçlamaları izledikten sonra canlandırmayı durdurur ve “Kim daha önemli?” sorusunu tekrar sorar. Tekrar konuşmalar başlayınca lider her eşyanın fişini çeker. Fişi çekilen eşyalar artık konuşamaz.  Lider bu sessizlik anında elektrik olarak role girer. “Biraz önce her biriniz kendinizin ne kadar önemli olduğunuzu söylüyordunuz. Şimdi hiç birinizin sesi çıkmıyor. Bu sessizlik anında çok iyi düşünün birazdan fişlerinizi takacağım. Hepinizden bu tartışmayı bitirecek bir açıklama bekliyorum.” der.
Toplantı düzenleme tekniği ile tüm katılımcılar tartışmayı bitirecek bir açıklama bulmaya çalışırlar.
Daha sonra lider tekrar role girer ve grupların açıklamasını dinler. Yapılan açıklamalardan sonra lider,” Tüm araç-gereçler insanların bir ihtiyacını giderir ve hepsi çok önemlidir. Elektrik olmazsa hiçbiri işe yaramaz.” der. Eşyaların hepsinin önemi vurgulanmış olur ve hayatımızda elektriğin ne kadar önemli olduğu gösterilir.

5.Etkinlik: Lider öğrencilere yeni açılan bu mağazada eşyaların nasıl yerleştirilmesi gerektiğini sorar. Toplantı düzenleme tekniği ile sorun çözülmeye çalışılır. Toplantıyı lider yönlendirir. En sonunda “Yaptıkları işlere göre sıralanmaları gerekir.” kararına ulaşmaları sağlanır. Yerler belirlenir. Aydınlatma araçları, temizlik araçları, iletişim araçları, beslenmemizi sağlayan araçlar şeklinde gruplamalar yapılır. Belirlenen grup isimleri mekânda belli yerlere yapıştırılır. Her eşyadan o tabelanın altına gidip durması beklenir. Donuk imge tekniği ile belirlenen yerde dururlar. Bu etkinlikle birlikte elektrikli araçların günlük hayattaki yeri ve kullanım alanları belirlenmiş olur. 

Değerlendirme/Tartışma    

6.Etkinlik: Lider tüm katılımcıları çemberde toplar ve katılımcılara “Bu mağazaya başka elektronik eşyalar alınacak. Sizlerden belirlenen grupların içinde satılabilecek elektronik eşyaları belirlemenizi istiyorum.” der. Örneğin ısıtma amacıyla kullanılan eşyalar grubunda elektrikli soba varsa katılımcılardan bu gruba girecek başka eşyalar bulmaları istenir. Katılımcılar dağıtılan kâğıtlara eşyaların isimlerini yazarlar ve grup isimlerinin altına yapıştırırlar. Daha sonra her grubu temsil eden eşyalar asılan eşya isimlerini değerlendirirler. Yanlış asılan eşya isimlerini çıkarıp çıkarma nedenlerini açıklarlar. Bu şekilde pano çalışması ile değerlendirme tamamlanmış olur.