Kentin adı Kapadokya Kralı Archeleos’tan geliyor. Archeleos’un, eskiden Garsuara olarak bilinen yerleşim bölgesini geliştirerek kendi adını taşıyan bu kenti kurduğu biliniyor. Şehrin ismiyle alakalı birçok rivayette mevcuttur.
Geniş tarihi içerisinde Aksaray çeşitli medeniyetlere beşiklik yapmıştır. Güzelyurt ve Ihlara Hıristiyanlarca önemli dini merkezler durumundadır. Bu kavimlerin hakimiyeti Friglerin Anadolu’yu istilaları ile son bulmuştur.
M.S. 1 yy. da Havari St. Paul ve müritleri tarafından Anadolu da yayılmaya başlayan Hristiyanlık, çok tanrılı Roma taraftarlarının büyük tepkisine neden olduğundan, ilk Hristiyanlar korunma açısından daha elverişli yerlere yerleşmeye başlamışlardır. Gerek Manastır Vadisi ve gerekse Ihlara Vadisi içerisinde bulunan kaya oyma yüzlerce manastır ve kilise (Ağaçaltı Kilisesi, Pürenli Kilise, Kokar Kilise, Yılanlı Kilise, Aziz George Kilisesi, Sümbüllü Kilise) her yıl yüz binlerce yabancının ziyaret ettiği çok önemli turizm merkezlerindendir.
Jeolojik yapısı itibarı ile de bu yöre, bozulmamış tabii güzelliklere sahip, bir çok oyma yerleşim yeri ve yer altı şehrinin bulunduğu, kaplıcaların yer aldığı hem dini, hem doğal güzellikler ve hem de termal turizm açısından önemlidir.
Aksaray, Anadolu için en önemli tuz kaynağı olan Tuz Gölü’ne yakın olmasından dolayı Osmanlı döneminde de zengindi. Bölge, 1071’de Malazgirt Savaşı’ndan sonra Selçuklu Türklerinin kontrolü altına girmiştir. Anadolu Selçuklu Devleti, Aksaray ve çevresinde önemli simgesel yapılar bırakmıştır.
14. yüzyılda bölgede bulunan Faslı gezgin İbn Battuta, Aksaray’ı su yolları ve bahçelerle çevrili olduğunu belirterek övmüştür. Hicri 1336 Miladi 1920 yılında Aksaray vilayet olmuştur. 1933 yılına kadar 13 yıl vilayetlik yaptıktan sonra tekrar Niğdeye bağlanıp ilçe olmuştur. 1989 yılının 15 Haziran gününe kadar 56 yıl kaza olarak kalmış olan Aksaray, tekrar vilayet olmuştur. Bu tarihten itibaren günümüze Aksaray her anlamda çok iyi gelişmiştir.
Aksarayda gezilecek yerlerin başında Ihlara Vadisi gelir. 14 km’ lik yürüyüş parkuruyla, vadide irili ufaklı birçok kilise bulunmaktadır. Ihlara vadisi devamında Kapadokya bölgesinin başlangıcı olan Selime kasabasındaki Selime Katedrali görülmesi gereken yerlerdendir. Diğer bir yer olan ‘Old town/Eski şehir’ diye tanımlanan Güzelyurt ilçesi ise tüm özelliklerini korumaktadır. Eski yollar, eski evler… Yüksek Kilise, Aşıklı Höyük, Acem Höyük, Belisırma Köyü, Nora Antik Kenti, Ziga Kaplıcaları, Hasan Dağı, Sultan Hanı ve daha birçok gezebileceğimiz tarihi ve turistik yerler…
Aksaray dokumacılığıyla da ünlüdür. Aksaray Taşpınar halıları sadece ülkemizde değil dünyada da üne sahiptir. Taşpınar halılarına karakteristiğini veren renklerin elde edilmesinde kök boya ve cehri gibi boyacılık tarihinde çok önemli yeri olan bitkiler eski halılar üzerinde kullanılmıştır. Taşpınar’da ana renklerin koyu kırmızı ve koyu mavi olması bir geleneğe bağlılığı gösterdiği kadar, halıda bir çerçeve oluşturan bordürlerle ana motif olan madalyon düzeni arasında gözü dinlendiren boşlukların ağırbaşlı, dekoratif bir etki yapmasını da sağlar. Ara renkler ise yerel değişle kırbız(al), yavşan şeyili (kına rengi), tetir(tarçın rengi), pisi tüyü (gri mavi), erikipi rengi (krem beyaz) ve siyahtır. Taşpınar halıları taban, kelle, çift somya, minder, namazlağı, yastık, heybe ve eğerlik örtüsü adı verilen çeşitlerde dokunmuştur.
Aksaray’da hububatın geniş bir alana yayılmış olması ile bundan mamul yiyecekler; hayvancılığın gelişmiş olması dolayısıyla da et ve süt mamulleri, ayrıca bağ ve bahçelerden elde edilen sebze ve meyvelerle de mutfak için oldukça zengin malzemeler elde edilmektedir. Aksaray mutfağının yemekleri: Yufka, çörek, bamya çorbası, kuskus pilavı, soğanlama, çiğleme, sıkma, mayalı, erişte, Aksaray tava, Aksaray dolma mantısı, incelek tatlısı ve ballı pidedir.
AKSARAY TARİHİ
Etiketler:
POPÜLER YAZILAR
-
Osman ATALAY 33555 KANT’IN ÖDEV AHLAKI
-
Serdar YAZICI 27805 EL-CEZERİ
-
Lokman BAYNAZOĞLU 24269 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINDA EV ÖDEVLERİNİN YERİ VE DEĞİŞİMİ
-
Kemal AKBAYRAK 15841 BİLSEM NEDİR, NE DEĞİLDİR?
-
Prof. Dr. Firdevs Güneş 15370 ÖDEVİN YARARLARI
-
Prof. Dr. Özkul Çobanoğlu 14376 TARİHTE VE GÜNÜMÜZDE MASAL KAVRAMI VE TÜRK MASAL GELENEĞİ ÜZERİNE TESPİTLER
-
Prof. Dr. Gülay Ekici 9164 EV ÖDEVİ
-
Volkan CİVELEK 8766 TARİH EĞİTİMİNDE AİLENİN ROLÜ
-
Dr. Serkan DÜZGÜN 7499 COVİD-19 PANDEMİSİ SÜRECİNDE UZAKTAN EĞİTİM
-
Volkan CİVELEK 6588 SON CEMRE
-
Emine BARIŞ 6151 ERKEN ÇOCUKLUKTA HER HİKÂYE BİR STEAM
-
Lokman BAYNAZOĞLU 6021 EV ÖDEVİ: BİR ÖĞRETİM EFSANESİ
-
Nuran CEVAHİR KARTAL 5911 ÇOCUK OLMAK
-
Cem Tuncay ŞAHİNKAYA 5879 ÖZEL EĞİTİMDE TANILAMA SÜRECİ
-
Eminsafa Dilmaç 5142 HAYATA BAKIŞ